Johann Bernoulli Stichting voor de Wiskunde te Groningen

Aart Johannes Stam 1929-2020

Aart Johannes Stam (Wormerveer 19 Januari 1929 - Winsum 29 September 2020) was a professor at the University of Groningen between 1964 and 1994

Aart Johannes Stam werd geboren op 19 januari 1929 te Wormerveer. Hij doorliep het Zaandams Lyceum en deed in 1947 eindexamen. Vervolgens studeerde Stam wis- en natuurkunde aan de Universiteit van Amsterdam, waar hij op 19 November 1953 het doctoraalexamen natuurkunde cum laude aflegde. Nadien was hij leraar aan het Gemeentelijk Lyceum te Haarlem tot hij van 1954 tot 1956 als dienstplichtige door de Koninklijke Luchtvaart gedetacheerd werd bij het Fysisch Laboratorium van de Rijksverdedigingsorganisatie T.N.O. in Den Haag. Na zijn militaire dienstplicht bleef hij bij ditzelfde laboratorium tot 1960 werkzaam. Inmiddels was hij op 8 April 1959 gepromoveerd op het proefschrift Some mathematical properties of quantities of information bij J.L. van Soest aan de Technische Hogeschool Delft. Vanaf 1960 vervulde hij de functie van wetenschappelijk hoofdambtenaar aan deze Hogeschool.

In 1963 werd hij benoemd tot hoogleraar in de faculteit der wiskunde en natuurwetenschappen aan de Rijksuniversiteit te Groningen om onderwijs te geven in de toegepaste wiskunde. Hierbij mag opgemerkt worden dat reeds sinds 1948 L.J. Smid onderwijs verzorgde in de statistiek en verzekeringswiskunde. Smid deed dit eerst met een leeropdracht mathematische statistiek en vanaf 1951 als bijzonder hoogleraar. Op 3 maart 1964 aanvaardde Stam zijn taak met het uitspreken van een rede De rol van de waarschijnlijkheidsrekening in de wiskunde. Hij vond veel voldoening in het geven van colleges en het helpen van studenten en promovendi. Vanwege de pensioengerechtigde leeftijd nam hij op 1 Januari 1994 afscheid van de universiteit. Hij is op 29 September 2020 op 91-jarige leeftijd overleden in zijn woonplaats Winsum.

Aart Stam had een veelzijdige belangstelling, hetgeen blijkt uit zijn wetenschappelijk œuvre. Oorspronkelijk ging zijn belangstelling uit naar de zuivere wiskunde, maar de Delftse hoogleraar J.W. Cohen wist hem ervan te overtuigen dat hij het Groningse aanbod voor de leerstoel toegepaste wiskunde moest accepteren. In zijn inaugurele rede deed hij de volgende bewering: ”De toegepaste wiskunde kan een belangrijker rol spelen in de zuivere wiskunde dan tot dusverre het geval was, daar ze de zuivere wiskunde niet slechts problemen verschaft, maar ook oplossingsmethoden en bewijstechnieken.” Later zei hij meermaals, enigszins schuins lachend: “Eigenlijk ben ik een analyticus.”

Publications by A.J. Stam:

  • On measures of information. Nederl. Akad. Wet., Proc. Ser. B 60 (1957) 201-211
  • Some inequalities satisfied by the quantities of information of Fisher and Shannon. Inform. and Control 2 (1959) 101-112
  • Some mathematical properties of quantities of information. Doctoral Thesis Delft, Excelsior 1959
  • On boundedness of certain sums of convolutions having a renewal theory interpretation. Simon Stevin 36 (1962) 78-89
  • On the Q-matrix of a derived Markov chain. Proc. Kon. Ned. Ak. van Wetensch. A 65 (1962) 576-582 (Indag. Math. 24)
  • Inleiding tot de waarschijnlijkheidsrekening. De Technische Uitgeverij H. Stam N.V. 1964
  • De rol van de waarschijnlijkheidsrekening in de wiskunde. Inaugural Lecture Rijksuniversiteit Groningen. Wolters 1964
  • Derived stochastic processes. Compos. Math. 17 (1965) 102-140
  • On shifting iterated convolutions I. Compos. Math. 17 (1966) 268-280
  • On a conjecture by Harris. Z. Wahrscheinlichkeitstheor. Verw. Geb. 5 (1966) 202-206
  • A note on eigenvectors of bounded linear operators. Nederl. Akad. Wet., Proc. Ser. A 69 (1966) 349-357
  • On shifting iterated convolutions. II. Compos. Math. 18 (1967) 201-228
  • Laws of large numbers for functions of random walks with positive drift. Compos. Math. 19 (1968) 299-333
  • Two theorems in r-dimensional renewal theory. Z. Wahrscheinlichkeitstheor. Verw. Geb. 10 (1968) 81-86
  • (with L. Kuipers) On a general form of the Weyl criterion in the theory of asymptotic distribution I, II. Proc. Japan Acad. 45 (1969) 530-535, 536-540
  • Renewal theory in r dimensions I. Compos. Math. 21 (1969) 383-399
  • Renewal theory in r dimensions II. Compos. Math. 23 (1971) 1-13
  • Local central limit theorem for first entrance of a random walk into a half space. Compos. Math. 23 (1971) 15-23
  • Regular variation of the tail of a subordinated probability distribution. Adv. Appl. Probab. 5 (1973) 308-327
  • (with B. Smid) Convergence in distribution of quotients of order statistics. Stochastic Processes Appl. 3 (1975) 287-292
  • (with A. Schmaal and T. de Vries) Tauberian theorems for limitation methods admitting a central limit theorem. Math. Z. 150 (1976) 75-82
  • The reversed ladder of a random walk. J. Appl. Probab. 14 (1977) 190-194
  • Wiener's Tauberian theorem for Hausdorff limitation methods. Nieuw Arch. Wiskunde III 25 (1977) 182-185
  • Distance between sampling with and without replacement. Stat. Neerl. 32 (1978) 81-91
  • (with R. Hengeveld) Models explaining Fisher's log-series abundance curve. Proceedings of the Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen C 81 (1978) 415-427
  • Heavy traffic limit theorems in fluctuation theory. Adv. Appl. Probab. 10 (1978) 852-866
  • (with J. Reddingius and S.A. de Vries) Note on a death process. J. Appl. Probab. 17 (1980) 853-855
  • A non-random limit for the volume covered k times. J. Appl. Probab. 18 (1981) 148-156
  • Limit theorems for uniform distributions on spheres in highdimensional Euclidean spaces. J. Appl. Probab. 19 (1982) 221-228
  • (with J. Reddingius and S.A. de Vries) On a stochastic version of a modified Nicholson-Baily model. Acta Biotheoretica 31 (1982) 93-108
  • Cycles of random permutations. Ars Comb. 16 (1983) 43-48
  • Generation of a random partition of a finite set by an urn model. J. Comb. Theory Ser. A 35 (1983) 231-240
  • Expectation and variance of the volume covered by a large number of independent random sets. Compos. Math. 52 (1984) 57-83
  • Independent Poisson processes generated by record values and inter-record times. Stochastic Processes Appl. 19 (1985) 315-325
  • Regeneration points in random permutations. Fibonacci Q. 23 (1985) 49-56
  • A note on sampling with and without replacement. Stat. Neerl. 40 (1986) 35-38
  • Two identities in the theory of polynomials of binomial type. Journal of Mathematical Analysis and Applications 122(2) (1987) 439-443.
  • Polynomials of binomial type and renewal sequences. Stud. Appl. Math. 77 (1987) 183-193
  • (with K.W.H. van Beek) A variant of the Ehrenfest model. Adv. Appl. Probab. 19 (1987) 995-996
  • Statistical problems in ancient numismatics. Stat. Neerl. 41 (1987) 151-173
  • (with A.G.M. Steerneman) Equality conditions in an inequality for affinities of finite measures. Commun. Stat., Theory Methods 17(11) (1988) 3971-3979
  • Some stochastic processes in a random permutation. J. Stat. Plann. Inference 19(2) (1988) 229-244
  • Polynomials of binomial type and compound Poisson processes. J. Math. Anal. Appl. 130(2) (1988) 493-508
  • Some theorems on harmonic renewal measures. Stochastic Processes Appl. 39(2) 277-285 (1991)
  • Binomial sums with old-fashioned proofs. Notes, Winsum 2013

Technical Reports by A.J. Stam:

  • Over informatiematen. Physisch Laboratorium Rijksverdedigingsorganisatie TNO
  • On defining derived processes I, II. Reports of the Mathematical Institute, Technological University Delft 1961
  • (with J.W. Cohen). Queueing for gaps in a traffic stream. Reports of the Mathematical Institute Technological University Delft 1963
  • On a conjecture by Harris. Report TW 23 Mathematisch Instituut, Rijksuniversiteit Groningen 1965
  • On large deviations. Report TW 83 Mathematisch Instituut, Rijksuniversiteit Groningen
  • (with B.B. van der Genugten and J.N. Kalma) On the behaviour of characteristic functions at the origin. Report TW 88 Mathematisch Instituut, Rijksuniversiteit Groningen
  • The tail of the ladder height distribution. Report TW 107 Mathematisch Instituut, Rijksuniversiteit Groningen
  • Conditional expectations and probabilities on T-finite measure spaces. Report TW 135 Mathematisch Instituut, Rijksuniversiteit Groningen
  • The process of r-th order records. Report TW 154 Mathematisch Instituut, Rijksuniversiteit Groningen
  • A note on large deviations. Report TW 161 Mathematisch Instituut Rijksuniversiteit Groningen 1976
  • Inequalities for Fourier-Stieltjes transform of finite measures on R. Report TW 162 Mathematisch Instituut, Rijksuniversiteit Groningen
  • The appearance of the r-th white ball in a sample. Report TW 187 Mathematisch Instituut, Rijksuniversiteit Groningen 1977
  • Regular variation in (R^d)+ and the Abel-Tauber theorem. Mathematisch Instituut, Rijksuniversiteit Groningen 1977
  • On Sicherman's dice problem. Report TW 192 Mathematisch Instituut, Rijksuniversiteit Groningen
  • The variance of the volume covered by a large number of rectangles with normally distributed centers. Report TW 218 Mathematisch Instituut Rijksuniversiteit Groningen 1984
  • The volume covered by a large number of random sets: examples. Report TW 245 Mathematisch Instituut Rijksuniversiteit Groningen 1984
  • Asymptotic behaviour of Laguerre polynomials with Re z < 0 derived by the central limit theorem. Report W 9004 Mathematisch Instituut, Rijksuniversiteit Groningen
  • Asymptotic variance of the volume covered by random sets. Mathematisch Instituut, Rijksuniversiteit Groningen
  • On the conditional distribution of terms of terms in a sum of I.I.D. random variables given the sum. Mathematisch Instituut, Rijksuniversiteit Groningen
  • On the convergence of the distribution of independent random variables given thire sum. Report TW 279 Mathematisch Instituut, Rijksuniversiteit Groningen
  • A convolution-like identity for basic Sheffer sequences. Mathematisch Instituut, Rijksuniversiteit Groningen
  • Cycles and inversions in random permutations. Mathematisch Instituut, Rijksuniversiteit Groningen
  • Derivation of asymptotic behaviour by the central limit theorem: Laguerre polynomials with negative argument. Mathematisch Instituut, Rijksuniversiteit Groningen
  • Lagrange's theorem, polynomials of convolutions type and probability distributions. Report W 9011 Mathematisch Instituut, Rijksuniversiteit Groningen 1900
  • (with A. Di Bucchianico) Logarithms of elements of Banach algebras and applications. Preprint April 1989 Mathematisch Instituut, Rijksuniversiteit Groningen
  • Low- and negative-order moments of record times. Mathematisch Instituut, Rijksuniversiteit Groningen
  • Totally equivalent chess boards. Mathematisch Instituut, Rijksuniversiteit Groningen
  • A note on random permutations. Mathematisch Instituut, Rijksuniversiteit Groningen

Publications of A.J. Stam on MathSciNet

Mathematics Genealogy Project for A.J. Stam

Additional dissertations not mentioned above

  • J.N. Kalma, Generalized renewal measures. Groningen 1972
  • K. Nevels, On stable attraction and Tauberian theorems. Groningen 1974

Retirement symposium. On the occasion of the retirement of Aart Stam on 1 January 1994, there was a symposium Probability theory on Monday 17 January 1994. The program was as follows.

T.A.F. Kuipers (Groningen): Waarschijnlijkheid versus waarheidsgelijkenis
J.W. Cohen (Utrecht): Reële stoptijden en complexe analyse in de kansrekening
P. Embrechts (E.T.H. Zürich): Asymptotiek en verzekeringswiskunde
B.B. van der Genugten (Tilburg): Holland Casino's en Hollands casino's: hoe de dealer te verslaan

The following day, Tuesday 18 January 1994, there was a series of lectures, jointly with the section Mathematical Statistics of the Dutch Vereniging voor Statistiek (VVS).

C.M. Goldie (London): Many multivariate records
N.H. Bingham (London): Weak and strong limit theorems for acceptation times
P. Embrechts (E.T.H. Zürich): Towards risk theory of the third kind
J.L. Teugels (Leuven): The total claim amount in non-life insurance

Both events were organized by Herold Dehling. The abstracts of all these lectures can be found in the announcements.

Literatuur over A.J. Stam:

Acknowledgements. We thank Herold Dehling for sharing his files on Stam's retirement symposium, the list of technical reports, and making our bibliography more complete. We bedanken Jan en Anneke Stam voor informatie over hun vader. Tevens bedanken we Wim Klein Haneveld en Alessandro di Bucchianico voor inlichtingen.

[HWB en HSVdS, Februari 2021]